• Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej opublikował regulaminy dwóch kluczowych programów wsparcia finansowego dla budowy i/lub rozbudowy ogólnodostępnych stacji ładowania dla transportu ciężkiego oraz budowy/rozbudowy sieci elektroenergetycznych na potrzeby ogólnodostępnych stacji ładowania dużych mocy.

• Łączny budżet obu programów wynosi 4 miliardy złotych, a nabór wniosków rozpocznie się 31 marca 2025 r. Środki te mają znacząco przyspieszyć rozwój infrastruktury ładowania oraz zwiększyć konkurencyjność polskiego sektora transportowego na arenie europejskiej.

• Zgodnie z założeniami programu, co najmniej 80% budżetu na budowę stacji ładowania (z 2 miliardów złotych) zostanie przeznaczone na punkty zlokalizowane wzdłuż korytarzy sieci bazowej TEN-T. \

• W przypadku rozbudowy infrastruktury elektroenergetycznej dofinansowane zostaną projekty zakładające możliwość dostarczenia mocy na poziomie:

  – Minimum 3600 kW dla lokalizacji na MOP-ach znajdujących się wzdłuż sieci bazowej TEN-T
  – 1500 kW dla MOP-ów na sieci bazowej rozszerzonej lub kompleksowej
  – Minimum 350 kW dla centrum logistycznego (tzw. depot), bazy eksploatacyjnej, terminala intermodalnego

• PSNM wraz z partnerami od wielu lat zabiega o wsparcie dla sektora eHDV – jednego z filarów krajowej gospodarki. Branża transportu, spedycji i logistyki odpowiada w Polsce za 7% PKB. Wdrożenie tych programów jest istotnym krokiem w stronę przyspieszenia elektryfikacji transportu ciężkiego. Konieczne jest jednak także jak najszybsze uruchomienie programu wsparcia zakupu elektrycznych pojazdów ciężkich kategorii N2 i N3, które już zostały zapowiedziane.

• Przewoźnicy wciąż oczekują jak najszybszego wdrożenia programu wsparcia zakupu elektrycznych pojazdów ciężkich kategorii N2 i N3. Uruchomienie naboru zostało zapowiedziane na II kwartał 2025 r.

Branża transportu, spedycji i logistyki (TSL) odgrywa kluczową rolę w polskiej gospodarce, generując 7% PKB, przychody na poziomie 457 mld zł oraz zapewniając zatrudnienie dla 6,5% pracujących. W sektorze tym działa około 170 tys. przedsiębiorstw, z czego blisko 103 tys. specjalizuje się w transporcie drogowym. Polska branża TSL jest także istotnym uczestnikiem rynku Unii Europejskiej, realizując około 20% ogółu pracy przewozowej.

Mimo że Polska jest jednym z liderów transportu ciężkiego w Europie, udział elektrycznych ciężarówek w kraju jest nadal niewielki (ok. 100 pojazdów). W 2024 roku w Unii Europejskiej zarejestrowano łącznie 7516 elektrycznych samochodów ciężarowych, które stanowiły 2,3% liczby rejestracji w segmencie pojazdów z DMC powyżej 3,5 tony.

Zatwierdzenie w 2024 r. przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) programów wsparcia dla budowy i rozbudowy ogólnodostępnych stacji ładowania dla transportu ciężkiego oraz rozwoju sieci elektroenergetycznej stanowiło istotny krok w kierunku transformacji sektora oraz wzmocnienia pozycji Polski na arenie europejskiej. Teraz NFOŚiGW ogłosił szczegóły obu programów, które będą realizowane w latach 2025-2029.

Zgodnie z regulaminami NFOŚiGW, wsparcie będzie udzielane w formie dotacji na budowę lub rozbudowę stacji ładowania, a także na raty kapitałowe w przypadku leasingu finansowego. Maksymalna wysokość dotacji może wynosić nawet do 100% kosztów kwalifikowanych, a decyzje o przyznaniu wsparcia będą podejmowane w oparciu o kryteria efektywności dofinansowania, termin realizacji oraz efektywność rzeczową.

– Należy pamiętać, że program ma charakter konkursowy, co oznacza, że dofinansowanie otrzymają projekty, które uzyskają najwyższą ocenę punktową. W związku z tym przedsiębiorstwa powinny starannie opracować swoje strategie aplikacyjne – nadmiernie wysoka kwota oczekiwanego wsparcia może obniżyć ich szanse na uzyskanie dofinansowania lub całkowicie je przekreślić – wyjaśnia Piotr Ziółkowski, Koordynator Komitetu PSNM ds. Logistyki i Transportu.

Docelową grupą odbiorców systemu subsydiów będą przedsiębiorcy, przy czym jeden wnioskodawca może złożyć w jednym naborze kilka wniosków o dofinansowanie. Subsydiami zostaną objęte inwestycje polegające na budowie ogólnodostępnej stacji ładowania prądem stałym (DC) posiadającej co najmniej dwa punkty ładowania o mocy co najmniej 350 kW (w przypadku inwestycji realizowanych wzdłuż drogowej sieci bazowej TEN-T) albo jeden punkt ładowania o mocy co najmniej 350 kW (w przypadku inwestycji realizowanych na terenie centrum logistycznego – depot – lub terminala intermodalnego). Dotacje będą również przeznaczane na przebudowę stacji ładowania, skutkującą wzrostem jej mocy do ww. poziomu.

Drugi program zakłada dofinansowanie budowy/rozbudowy sieci elektroenergetycznych na potrzeby ogólnodostępnych stacji ładowania dużych mocy. Zgodnie z opublikowaną dokumentacją, dofinansowaniem zostaną objęte projekty budowy infrastruktury elektroenergetycznej o parametrach:

• Minimum 3600 kW dla lokalizacji na MOP-ach znajdujących się bezpośrednio wzdłuż sieci bazowej TEN-T (w odległości do 3 km)
• Minimum 1500 kW dla lokalizacji na MOP-ach na sieci bazowej rozszerzonej lub sieci kompleksowej TEN-T (w odległości do 3 km)
• Minimum 350 kW dla centrum logistycznego (depot), bazy eksploatacyjnej, terminala intermodalnego (w odległości do 3 km).

– PSNM aktywnie uczestniczyło w doprecyzowaniu procesu, tworząc platformę dla wymiany uwag i poglądów uczestników rynku. 19 lutego w siedzibie PSNM odbyły się warsztaty, w którym wzięli udział przedstawiciele Operatorów Ogólnodostępnych Stacji Ładowania, Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPIREE), a także reprezentanci Funduszu i Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Celem spotkania była koordynacja działań związanych z realizacją programów oraz uwzględnienie opinii kluczowych interesariuszy branży. Dyskusja była kontynuowana także podczas posiedzenia Komitetu PSNM ds. Operatorów Ogólnodostępnych Stacji Ładowania i Producentów Stacji, gdzie zaprezentowano efekty rozmów z przedstawicielami branży energetycznej – podkreśla Maciej Mazur, Dyrektor Zarządzający PSNM.

Programy dofinansowania budowy i rozbudowy sieci elektroenergetycznych oraz rozwoju stacji ładowania będą ściśle ze sobą powiązane. Oznacza to, że oba programy będą się wzajemnie uzupełniać, zapewniając spójny rozwój sieci elektroenergetycznej oraz systemu ładowania ciężarowych pojazdów elektrycznych. Dzięki temu możliwe będzie efektywne wykorzystanie środków oraz zwiększenie dostępności hubów ładowania o dużej mocy.

Branża czeka również na program dopłat do zakupu pojazdów elektrycznych kategorii N2 oraz N3, którego uruchomienie zapowiedziane zostało na II kwartał 2025 r. Zgodnie z dotychczasowymi założeniami, zatwierdzonymi przez EBI, w przypadku zakupu pojazdów eHDV dofinansowanie może wynosić maksymalnie: 30% kosztów kwalifikowanych dla dużych przedsiębiorstw, 50% dla średnich i 60% dla małych. Łączna kwota wsparcia nie może jednak przekroczyć 400 tys. zł dla pojazdów kategorii N2 lub 750 tys. zł dla kategorii N3. W przypadku wyboru leasingu, dotacja nie mogłaby być wyższa niż wysokość wstępnej opłaty leasingowej. Nie wiadomo jednak czy te parametry zostaną utrzymane.

– Polska mimo wiodącej pozycji w transporcie ciężkim, nadal nie rozpoczęła odpowiednio szybkiej transformacji floty ciężarowej na zeroemisyjną. Wdrożenie wyczekiwanych programów wsparcia stanowi istotny krok w stronę utrzymania status quo w sektorze. Teraz oczekujemy jedynie na uruchomienie programów – dodaje Piotr Ziółkowski.

Dotychczasowe doświadczenia dowodzą, że proces pozyskiwania środków z programów Funduszu stanowił wyzwanie dla beneficjentów. Kompleksowe wsparcie w zakresie pozyskiwania środków z NFOŚiGW, współpracy z operatorami sieci dystrybucyjnych oraz analizą strategiczną dotyczącą rozwoju elektromobilności świadczy F5A – wyspecjalizowany ośrodek badawczy działający na rzecz nowej mobilności. Wspólnie z PSNM, F5A pomaga przedsiębiorstwom w aplikowaniu o dofinansowanie, redukcji ryzyka błędów formalnych oraz sprawnym nawigowaniu po procedurach administracyjnych. Dzięki doświadczeniu ekspertów możliwe jest skrócenie procesu pozyskania środków oraz szybsze rozpoczęcie realizacji projektów.

Działalność F5A obejmuje także doradztwo technologiczne i ekonomiczne, wspierając firmy w planowaniu długoterminowych strategii transformacji energetycznej. Ośrodek prowadzi badania nad nowoczesnymi rozwiązaniami w zakresie infrastruktury ładowania, integracji systemów energetycznych oraz optymalizacji kosztów operacyjnych. Dzięki współpracy z wiodącymi instytucjami naukowymi i sektorem prywatnym, F5A dostarcza kompleksowe analizy oraz rekomendacje, pomagając w efektywnym wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań na rynku elektromobilności.