Kraje Europy Środkowo-Wschodniej mogą odegrać wiodącą rolę w procesie transformacji energetycznej i rozwoju elektromobilności – uznał Maroš Šefčovič, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej podczas ogłoszenia przez PSPA i SEVA powołania inicjatywy na rzecz Zielonego Transportu w regionie – „CEE Green Transport Initiative”.

Przyspieszenie rozwoju zeroemisyjnego transportu drogowego w Europie Środkowo-Wschodniej to główny cel inicjatywy na rzecz Zielonego Transportu w Europie Środkowo-Wschodniej (CEE Green Transport Initiative), powołanej przez Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych (PSPA) oraz Słowackie Stowarzyszenie Pojazdów Elektrycznych (SEVA). Szczegóły przedstawiono na specjalnie zorganizowanej konferencji, z udziałem Maroša Šefčoviča, wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej ds. Stosunków Międzyinstytucjonalnych i Prognozowania oraz Michała Kurtyki, Ministra Klimatu i Środowiska.

Głos UE

– Elektryfikacja i dekarbonizacja transportu drogowego jest kluczowym elementem naszego planu na zieloną Europę. Przed nami jednak wiele różnych wyzwań, dlatego projekty takie jak Green Transport Initiative są tak ważne. Przedstawiciele branży w Europie Środkowo-Wschodniej znają lokalne uwarunkowania i dostrzegają olbrzymi potencjał w tym regionie. Ważne jest, aby wasz głos został usłyszany w Brukseli – powiedział gość specjalny wydarzenia Maroš Šefčovič, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej ds. Stosunków Międzyinstytucjonalnych i Prognozowania.

W ubiegłym roku Europa objęła pozycję światowego lidera pod względem sprzedaży samochodów elektrycznych, wyprzedzając Chiny. Jak znaczył Wiceprzewodniczący, do końca dekady będziemy potrzebować 3 milionów punktów ładowania i bardzo ważnym jest, żeby zostały one rozmieszczone równomiernie. Obecnie 75 proc. europejskich ładowarek funkcjonuje zaledwie w trzech państwach: Niemczech, Francji i Niderlandach. – Duża część Europy szybko zmierza w kierunku powszechnej elektryfikacji transportu drogowego, zaś kraje Europy Środkowej i Wschodniej (CEE) pozostają w tyle. To kwestia, którą musi się zająć cała Europa, w tym administracja publiczna czy organizacje pozarządowe – dodał Maroš Šefčovič.

Wiceprzewodniczący dodał, że Europa Środkowa i Wschodnia mogą odegrać wiodącą rolę w procesie transformacji energetycznej i rozwoju elektromobilności, uwzględniając np. takie obszary jak przemysł bateryjny, a Green Transport Initiative jest doskonałą okazją, żeby z tych szans skorzystać. Wskazał również, iż obecnie jest właściwy moment na pracę nad rozwojem i przyspieszeniem wzrostu sieci transportu drogowego o zerowej emisji. Poinformował także o uruchomieniu nowej, publicznej inicjatywy „Horizon Europe” na którą przeznaczone zostanie 100 miliardów euro, z czego 1 miliard na rozwój technologii baterii do samochodów elektrycznych.

Głos CEE

Kraje Europy Środkowo-Wschodniej (ang. CEE – Central and Eastern Europe) mają w tym względzie wiele do nadrobienia. Niższe PKB, import samochodów z drugiej ręki i opóźnione reformy sektora transportowego stanowią niektóre z wyzwań w dążeniu do bezemisyjnego transportu. Michał Kurtyka, Minister Klimatu i Środowiska, również gość specjalny konferencji, wskazał, jak ważna jest współpraca całego regionu CEE oraz po pandemiczny, zielony rozwój m.in. w transporcie.

– Musimy ustanowić wspólne cele dla całego naszego regionu, ponieważ mamy zbieżne oczekiwania – czyste powietrze i czysty transport. My, jako CEE powinniśmy być akceleratorem rozwoju elektromobilności. Wspieramy w tym zakresie także europejski Green Deal – powiedział Michał Kurtyka. – Jako nacje Centralnej i Wschodniej Europy mamy mniejsze PKB per persona i mocno rozwinięty rynek pojazdów z drugiej ręki. Dlatego konieczne jest znaczące przyspieszenie rozwoju zeroemisyjnego transportu, uwzględniając przy tym wszystkie podmioty należące do łańcucha powiązań, w tym producentów, administrację czy uczelnie techniczne – dodal minister Kurtyka.

Minister dodał, że Green Transport Initiative to istotny krok na drodze do świata, w którym oddychamy czystym powietrzem w naszych miastach i podróżujemy bez negatywnego wpływu na środowisko. Jest to cel, który jest w pełni popierany, zwłaszcza, że ​​wpisuje się on w ideę naszego partnerstwa Driving Change Together.

Konferencja, prowadzona przeze Claudię Patricolo, CEEE Energy News, została wzbogacona ważnymi informacjami. Podkreślono coraz większy udział aut elektrycznych w Europie, czego dowodem jest liczba rejestracji samochodów czysto elektrycznych (BEV), która wzrosła w Unii Europejskiej o 59,1 proc., do 146 185 sztuk (dane ACEA). W sukurs napędom nisko- i zeroemisyjnym przychodzą kolejne deklaracje producentów, z których wielu ogłosiło ograniczenie lub zaprzestanie produkcji aut z silnikami spalinowymi do 2025 roku.  Coraz wyraźniejszy trend elektromobilności widać też w Europie Środkowo-Wschodniej. Patricolo wskazała jako przykład 3000 zarejestrowanych pojazdów BEV w Czechach czy założenia budowy infrastruktury ładowania pozwalającej podróżować bezemisyjnie po całym terytorium Węgier do 2025 roku.

Głos CEE GTI

Cele porozumienia Green Transport Initiative wyjaśnił Aleksander Rajch z Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA). Podkreślił, jak ważna jest świadoma transformacja napędów oraz jakie są wyzwania m.in. na rynku krajowym. Inicjatywa kreuje jasne i czytelne cele – ekologiczny i zielony transport. Polska jako największy region tej części Europy posiada duży potencjał, np. w produkcji baterii, ich komponentów i recyklingu. Jesteśmy także kluczowym graczem, jeśli chodzi o produkcję i rejestrację elektrycznych autobusów miejskich. Jednak przed nami wciąż wiele do zrobienia.

– Nasze problemy i wyzwania są tożsame dla całego regionu. Tylko jedno, wspólne przedsięwzięcie dla tej części Europy jest w stanie coś zmienić na lepsze, łącząc wszystkich naszych partnerów, ich wyzwania i oczekiwania, które wybrzmią w europejskim dyskursie. Cieszymy się także, że nasze przedsięwzięcie ma duży potencjał i już teraz duże wsparcie, m.in. ze Słowacji czy Węgier – powiedział Aleksander Rajch.

Patric Krizansky z SEVA skupił się natomiast na już wprowadzonej elektromobilności w tej części Starego Kontynentu. Wskazał np. Polskę jako największego dostawcę baterii do pojazdów PHEV i BEV oraz podkreślając jak istotny jest udział w dążeniu do elektromobilności, gdzie bez zrównoważonego rozwoju nie da się osiągnąć sukcesu.

– Jesteśmy daleko w tyle za Holandią, Norwegią czy Francją. Mamy świadomość wieku naszego parku samochodowego, braków w infrastrukturze ładowania i problemów z jakością powietrza w naszym kraju. Jesteśmy za to ambitni i te ambicje chcemy przerodzić w konkretne działania – powiedział Krizansky.

W ramach porozumienia, PSPA oraz SEVA, będą wspólnie pracować nad kształtowaniem podstaw prawnych dla pomyślnego ustanowienia ekologicznego transportu w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. CEE GTI skupi się na realizacji wyznaczonych celów poprzez wypracowywanie dokumentów, raportów, analiz, stanowisk oraz orzeczeń. Narzędzia te pomogą wpłynąć na proces legislacyjny i ogólną perspektywę planowania na poziomie UE. W następstwie tych prac zostanie także wypracowany potencjał i wiedza CEE GTI w tym regionie, w tym w kluczowym obszarze, jakim jest infrastruktura ładowania.

Potwierdził to Peter Badik, reprezentujący podczas konferencji GreenWay, który stwierdził, że istotna jest perspektywa oraz odpowiedni rozwój całej branży, bo to pomoże przezwyciężyć aktualne i potencjalnie nowe przeszkody. Dodał również, że nie możemy działać oddzielnie, a najbliższa dekada jest kluczowa na wyrównanie tempa rozwoju w Europie. Wspólne, scentralizowane działania ułatwią sprostanie wyzwaniu jakim są dogonienie Zachodu. W ostatnim wystąpieniu wydarzenia, dr Maria Tsavachidis z EIT Urban Mobility spuentowała istotę powołania GTI. Według niej region Europy Środkowo-Wschodniej ma szanse na zwiększenie potencjału rozwoju elektromobilności. Zaproponowała też współpracę z EIT Urban Mobility nie tylko pod względem wspólnych projektów, ale też ich realizacji. – Tylko w ten sposób możemy osiągnąć cel, jakom jest umasowienie transportu elektrycznego we wszystkich regionach Europy – podsumowała.