Paliwa niskoemisyjne w postaci sprężonego i skroplonego gazu ziemnego CNG i LNG odegrają w najbliższych latach istotną rolę w rozwoju sektora transportowego w całej Unii Europejskiej. W opinii Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych, niezbędne jest podjęcie zdecydowanych działań, by europejski rynek paliw gazowych Polsce po prostu nie odjechał.

Najnowszy raport Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA) „Rynek Paliw Alternatywnych – CNG i LNG” to kompendium wiedzy na temat sprężonego i skroplonego gazu ziemnego oraz podsumowanie trendów i opinii w zakresie potencjału rozwoju tego rynku. Autorzy raportu wskazują korzyści, jakie niesie ze sobą zastosowanie CNG i LNG w transporcie. To m.in. ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poprzez dywersyfikację dostaw surowców oraz korzyści społeczno-gospodarcze, np. w ramach wykreowania tysięcy nowych miejsc pracy czy niższych kosztów operacyjnych przedsiębiorstw. Wskazano także bariery utrudniające lub wręcz uniemożliwiające realizację działań w tym obszarze. Rozwój rynku paliw alternatywnych jest hamowany przez niedociągnięcia technologiczne i handlowe, brak akceptacji i dostatecznej świadomości ekologicznej ze strony konsumentów, lecz głównie przez brak długofalowych rozwiązań regulacyjnych wraz z odpowiednio skonstruowanymi mechanizmami wsparcia oraz brak odpowiedniej infrastruktury.

– W efekcie, w Polsce liczba stacji CNG i LNG nie przekracza 30. W Europie, według ostatnich danych, funkcjonuje blisko 5 tysięcy takich stacji. W raporcie „Rynek Paliw Alternatywnych – CNG i LNG” opisaliśmy dobre praktyki poszczególnych państw Unii Europejskiej, w których paliwa alternatywne są zdecydowanie bardziej popularne niż u nas

– mówi Maciej Mazur z Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych.

Zgodnie z założeniami zawartymi w Krajowych ramach polityki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, przyjętych przez Radę Ministrów 29 marca br., do 2025 r. po polskich drogach ma jeździć milion samochodów elektrycznych, a już za trzy lata ma działać ponad 6 tys. publicznie dostępnych punktów ładowania takich aut. Cele odnoszące się do rozwoju rynku gazu ziemnego w transporcie są równie ambitne: do 2020 r. w 32 polskich aglomeracjach ma powstać 70 stacji tankowania CNG. Po polskich drogach do roku 2025 r. ma się poruszać 54 tys. napędzanych sprężonym gazem. Założono, że do tego czasu liczba pojazdów na skroplony gaz ziemny wyniesie 3 tys. Obecnie w Polsce istnieje 26 stacji CNG i jedna ogólnodostępna stacja LCNG.

W opinii PSPA, podejmowane zarówno na poziomie krajowym (Krajowe ramy), jaki i unijnym (Dyrektywa 2014/94/UE) inicjatywy na rzecz propagowania paliw alternatywnych w transporcie przyczynią się do rozwoju rynku paliw alternatywnych, ale konieczne jest wprowadzenie spójnej, stabilnej i całościowej strategii, obejmującej sprzyjające inwestycjom ramy regulacyjne.

 – Wpływ na upowszechnienie paliw alternatywnych będzie miała konsekwentna polityka stymulująca rozwój tego rynku, realizowana m.in. poprzez realne wsparcie budowy odpowiedniej infrastruktury, przyjazną politykę fiskalną i inne udogodnienia. Z uwagi na fakt, że rynek paliw alternatywnych w Polsce jest niewystarczająco rozwinięty, cele założone w Dyrektywie, a szczegółowo określone w Krajowych ramach, mogą zostać osiągnięte tylko przy wydatnym wsparciu państwa

– podkreśla Maciej Mazur z PSPA.

PSPA definiuje cztery podstawowe obszary kluczowe dla dynamicznego rozwoju rynku paliw alternatywnych:

1. Infrastruktura – niezbędne jest uproszczenie procedur i wprowadzenie instrumentów wsparcia i zachęt dla inwestorów przekładających się na rentowność projektów w obszarze dystrybucji.
2. Ramy prawne – potrzebne są ujednolicone przepisy oraz zmiany legislacyjne umożliwiające efektywne ekonomicznie wdrażanie i wykorzystywanie paliw alternatywnych.
3. Koszty i parametry ekonomiczne – problemem jest brak pewnej polityki fiskalnej i konkretnych zachęt podatkowych dla uczestników rynku.
4. Działania dla użytkowników – należy zaproponować instrumenty finansowe i zachęty dla nabywców pojazdów wykorzystujących paliwa alternatywne oraz szeroko promować transport niskoemisyjny.

– Bardzo dobrze się stało, że w ślad za Dyrektywą, Polska przyjęła dokument kierunkowy, jakim są Krajowe ramy. Kluczowe jest teraz przełożenie teorii na praktykę. Wskazujemy w raporcie, że dzisiaj jesteśmy niestety jednym z nielicznych państw w Europie, gdzie realnie mało się jeszcze wydarzyło. Liczymy, że zapowiedzi oraz kierunkowe opracowania przyczynią się do rzeczywistego rozwoju rynku. Mamy również nadzieję, że przyjęte przez rząd Krajowe ramy nie zamykają możliwości wprowadzenia dodatkowych rozwiązań stymulujących rozwój rynku, jak np. wprowadzenie zerowej lub wyraźnie niższej stawki akcyzy na gaz ziemny w postaci CNG i LNG wykorzystywany do celów pędnych, który to postulat nie znalazł się w ostatecznej wersji dokumentu

– dodaje Maciej Mazur z Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych.

PSPA podaje przykład Czech, gdzie na przestrzeni ostatnich lat obserwowany jest sukcesywny rozwój rynku CNG w motoryzacji. Przytoczona sytuacja na czeskim rynku paliw alternatywnych jest w decydującej mierze efektem działań instytucjonalnych podjętych 10 lat temu, głównie w zakresie opodatkowania paliwa i dalszych działań stymulujących rozwój segmentu CNG w zgodzie z unijnymi dyrektywami o redukcji emisji w transporcie. W wyniku konsensusu rządu i uczestników rynku gazu w Czechach przyjęto rozwiązania promujące rozwój ekologicznych technologii w transporcie, a kluczowym posunięciem było wprowadzenie od początku 2008 r. kilkuletniego okresu obowiązywania zerowej stawki podatku akcyzowego na CNG i stworzenie jasnych perspektyw wzrostu jego poziomu w kolejnych latach (do 2020 r.). W okresie obowiązywania zerowej stawki akcyzy liczba aut na CNG rosła o kilkadziesiąt procent rocznie. Przyrost był największy w segmencie aut osobowych, które coraz częściej trafiały do firmowych flot oraz instytucji publicznych, m.in. Czeskiej Poczty. Zainteresowanie wykorzystaniem CNG widoczne było także ze strony firm transportowych (komunikacja miejska). Przyrost liczby użytkowników przełożył się także na zwiększenie liczby stacji tankowania CNG. Podczas, gdy w 2008 r. funkcjonowało jedynie 17 takich punktów, w ciągu 4 lat ich liczba uległa podwojeniu, w 2015 r. liczba stacji liczyła już 108 obiektów.

Zdaniem PSPA, rozwój rynku paliw alternatywnych nie tylko zmniejszy emisje gazów cieplarnianych w transporcie i poprawi sytuację w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii w Europie, ale także wesprze wzrost gospodarczy i wzmocni konkurencyjność przemysłu europejskiego. Obecnie po europejskich drogach jeździ 2 mln pojazdów napędzanych CNG i LNG. Szacuje się, że do 2020 r. liczba ta wzrośnie do 10 mln.

– Rosnące zapotrzebowanie na energię w transporcie można zaspokoić jedynie dzięki wykorzystaniu pełnego zestawu paliw alternatywnych, w tym CNG i LNG

– uważa Maciej Mazur z Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych.